Interieur | De juiste verlichting kiezen (Verlichtingsplan maken)

De juiste verlichting kiezen, voor de één makkelijk maar voor de meeste mensen toch lastig. Mooie verlichting is belangrijk en sfeerbepalend. Wat vooral belangrijk is bij de keuze voor een lamp; wat voor ruimte is deze voor bestemd en wat wil je ermee bereiken. Met licht kun je veel verschillende sferen creëren in je huis ook kun je ermee lichteffecten maken of spelen met dimensies in een ruimte. Hoe je een verlichtingsplan maakt en welke verlichting je waar voor gebruikt vertel ik je in deze blog.

Hoe kies je de juiste verlichting?

Stel jezelf de vraag: welke functie heeft de ruimte en wat voor effect wil ik met de verlichting bereiken?
Functies van een ruimte zijn bijvoorbeeld: werken, koken, slapen en lezen.
Je kunt kiezen voor weinig verlichting of subtiele verlichting, dit is gezellig maar voor activiteiten als koken veel minder geschikt. Ook een boek lezen valt niet altijd mee bij weinig verlichting en daarnaast is het erg vermoeiend voor jouw ogen. Als een ruimte meer dan één functie heeft zoals een woonkamer, zijn dimmers ideaal om in te spelen op de behoefte aan licht op dat moment. Maar ook kun je verschillende soorten verlichting toepassen zodat of de één de ander versterkt of je kan kiezen welke je op dat moment het beste kunt gebruiken. Bedenk ook wat voor effect je met het licht wilt bereiken. Kijk naar de plaatsing van de meubels. Gebruik er eventueel een plattegrond van je kamers bij. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om mooie accessoires uit te lichten.

Welke soorten verlichting zijn er?

1. Algemene verlichting ook wel basisverlichting genoemd.
Dit is licht dat gelijkmatig de hele kamer verlicht zonder grote contrasten. Goed voorbeeld hiervan is een plafonnière die reflecteert het licht op wanden en vloeren, en verdeelt het licht gelijkmatig in de ruimte. Ook wel indirecte verlichting genoemd.
2. Taakverlichting, of ook wel functionele verlichting genoemd .
Dit is een geconcentreerde lichtstraal op één plek, hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld een bureaulamp of leeslamp.
3. Sfeerverlichting zit tussen taakverlichting en algemene verlichting in. Deze is vooral om meer sfeer in een ruimte te creëren doormiddel van subtiel zacht licht. Een tafellampje verzacht bijvoorbeeld de contrasten tussen lichte en donkere delen van de kamer.
4. Accentverlichting. Een decoratieve verlichting die juist wel gericht is. Hiermee kun je bepaalde dingen benadrukken in het interieur, zoals een schilderij, pilaren of een nis.

Kies de juiste lichtbronnen en lichtintensiteit.

In een gemiddeld Nederlands huishouden past warm (wit) licht het beste, gelukkig zijn er naast de ‘ouderwetse’ gloeilampen tegenwoordig ook LED lampen die net zo’n mooi warm licht verspreiden. Daar geef ik wel het advies bij om te kiezen voor de bekende grote merken zoals Philips en Osram. Dit heeft alles te maken met de kwaliteit. Tegenwoordig zijn er ook LED lampen die dimbaar zijn.

Kies voor verschillende armaturen.

Hiermee bedoel ik licht uit verschillende richtingen. Je hebt licht van boven naar beneden zoals een hanglamp. Maar ook wandverlichting. Wat gebeurt er als je alleen voor hanglampen kiest? Dan worden de muren donker en dit maakt een ruimte snel kil en ongezellig. Variëren is dus er belangrijk. Wil jij je plafond hoger laten lijken kies dan voor lampen die in de richting van het plafond schijnen zogenoemde ‘uplights’.
Wist je dat als je een lichtprojectie op de uiterste muur van een ruimte laat schijnen dat de ruimte langer lijkt. Wil je niet het zicht belemmeren kies dan bijvoorbeeld voor glazen verlichtingsarmaturen.

Verlichting tips

voor de entree van jouw huis en de gang:

Belangrijk hierbij is te kiezen voor algemeen licht zoals plafond en wandlampen of spots (eventueel op een rail). Licht schilderijen en foto’s uit. Heb een spiegel of kast in de hal gebruik dan ook taakverlichting zodat je genoeg licht hebt voor het aantrekken van je schoenen. Bij de entree van je huis wil je een aangenaam welkom creëren, dus houd het licht warm, maar wel op een hoger lichtniveau dan de woonkamer. Als je met je spullen binnenkomt, is het fijn om goed licht te hebben.

Verlichting tips voor de keuken:

Gebruik heldere halogeenspots (tegenwoordig ook in LED verkrijgbaar) of tl-buizen verstopt achter de bovenkastjes of boven het aanrecht aan het plafond. Ook niet onbelangrijk kies verlichting die makkelijk schoon te maken is.
Combineer in de keuken algemeen licht met taakverlichting. Let erop dat je niet in je eigen schaduw staat te werken. Algemeen licht maakt de verlichting gelijkmatig en voorkomt dit. Met taakverlichting gericht op je keukenblad en het boven het fornuis zie je goed waar je mee bezig bent.

Verlichting tips voor de woonkamer:

Lezen, TV kijken, eten, ontspannen en nog veel meer: van alle kamers in huis heeft de woonkamer de meeste functies en dus ook meeste lichteisen.
Wil je verschillende sferen creëren werk dan met zogeheten lagen. Armaturen met een ondoorzichtige kap geven gericht licht en zijn de juiste taakverlichting om bij te werken of te lezen. Met dit licht worden je ogen namelijk minder snel moe. Hang een hanglamp minimaal 60 centimeter boven de eettafel, anders schijnt het licht direct in je ogen.

Verlichting tips voor de slaapkamer:

Richt taakverlichting, zoals spots op je kledingkast en spiegel. Gebruik indien mogelijk een aparte lichtknop hiervoor, zodat je niet alle lichten aan hoeft te doen als je je ’s ochtends aankleedt. “s morgens moeten je ogen nog wennen aan licht en dan is felle verlichting geen pretje. Lees je graag in bed? Kies dan voor twee afzonderlijk bedienbaar wandlampjes met gesloten kap als leeslampje boven het bed. Maak het geheel af met sfeerlichtjes die een zacht licht verspreiden. In de slaapkamer wil je een zachte, ontspannende/romantische sfeer creëren. Ook handig kies voor één centraal lichtpunt met een dimmer.

Verlichting tips voor de badkamer:

Hier is functionaliteit heel erg belangrijk! Denk verlichting die geschikt is voor vochtige ruimtes. Voor wat betreft verlichting bij de spiegel, belangrijk is dat het licht recht naar voren schijnt, bijvoorbeeld door een wandlamp met een diffuse kap. Zo heb je geen hinderlijke schaduwen in het gezicht. Gebruik een dimmer als je ook graag zacht, sfeervol licht wilt om ontspannen te kunnen genieten tijdens het douchen of badderen.

Hoe zit het nu met wattage en lumen?

Wattage geeft aan hoeveel energie een lamp verbruikt. Voor de werkelijke hoeveelheid licht die een lamp produceert, moet je de Lumenwaarde kennen. Dit noemen ze de meeteenheid van de lichtsterkte. Wat betekent de hoeveelheid licht die een lamp kan geven. Omdat nieuwe lampen steeds energiezuiniger worden, is het beter om gloei-, halogeen- en ledlampen met elkaar te vergelijken op basis van de hoeveelheid Lumen in plaats van ze te vergelijken op energieverbruik in wattage. Hoe hoger het aantal Lumen, hoe meer licht de lamp geeft.

 

Welke lichtbronnen zijn er?

Oude gloeilamp
1 wattage ≈ 10 Lumen.
Een 60W gloeilamp geeft dan een lichtsterkte van ongeveer 600 Lumen.

Versus

Nieuwe ledlampen
1 wattage ≈ 50 Lumen.
Een 12W ledlamp geeft dan ook een lichtsterkte van ongeveer 600 Lumen.

Je hebt tegenwoordig dus minder energie nodig om hetzelfde licht te krijgen. Dit is beter voor het milieu, maar ook voor je energierekening. In het onderstaande overzicht zie je het benodigde aantal Lumen voor diverse activiteiten en welk wattage je per type lamp nodig hebt om een bepaalde lichtsterkte te bereiken. Handig voor in jouw huis!

 

Voordeel:
Lange levensduur; tot 15 jaar.
Energiezuinig; de spaarlamp geeft meer licht bij minder verbruik.
Lagere aanschafprijs.

Nadeel:
Komt langzamer op gang dan traditionele lampen. Wordt vaak lelijk gevonden.
Bij het laten vallen moet je het voorzichtig opruimen i.v.m. kwik dat vrijkomt.
Open de ramen zodat de kwikdamp verdwijnt.
Veel in- en uitschakelen verkort de levensduur aanzienlijk, evenals een korte brandduur.

 

 

Voordeel: Extreem lange levensduur; ca. 15-20 jaar. (mits je goede kwaliteit koopt!)
Verbruiken tot 90% minder energie dan een halogeenlamp of gloeilamp.
Hetzelfde warm wit licht als gloeilamp en direct op volle lichtsterkte.
Geeft weinig warmte af, waardoor het over het algemeen zeer kindvriendelijk is.
Bijna onbreekbaar en goed bestand tegen kou en trillingen.
Nadeel: Hogere aanschafprijs. (al is de terugverdienprijs in 2 à 3 jaar!)
Spectrum van led is 80% waar die van halogeenlampen 100% is.
Hoe hoger het kleurenspectrum, hoe beter de kleurweergave.
Niet alle lampen zijn dimbaar.

Voordeel: Gemakkelijk te dimmen. Dezelfde kwaliteit helder, warm licht als spaarlamp.
100% kleurspectrum, voor een waarheidsgetrouwe kleurweergave.
Nadeel: Korte levensduur; ca 2 jaar.
Minder energiezuinig dan spaar- en led-lampen.

>Voordeel: Lange levensduur; ca. 10-20 jaar.
Energiezuinig door laag wattage. In verschillende kleuren verkrijgbaar.

Nadeel: Wordt vaak als kil, sfeerloos licht ervaren.
Bij het laten vallen moet je het voorzichtig opruimen i.v.m. kwik dat vrijkomt. Open de ramen zodat de kwikdamp verdwijnt.

Voordeel: Gemakkelijk te dimmen. Prettig, warm licht. Zeer lage aanschafprijs.
Nadeel: Korte levensduur; ca. 1 jaar. Minder energiezuinig dan spaar- en led-lampen.
Voorraad: Mogen sinds 1 sept. 2012 door winkels in de EU niet meer worden ingekocht. Alleen oude voorraad wordt nog verkocht.

Shoptip!

Low-budget aanrader: Kwantum, maar ook in de webshop van Lampenlicht.nl vind je het grootste assortiment verlichting. Neem eens een kijkje en laat je inspireren door de vele mogelijkheden en soorten lampen. Naast deze webwinkel staan er op de woonwinkel tips pagina nog veel meer webwinkels die stijlvolle verlichting verkopen zowel low budget als design.

Bron beelden: habitos.be, Philips, espoo.be, House Doctor.